Burgersamenwerking, natuurinclusiviteit, biodiversiteitsherstel, stadsvergroening en hantering van het afvalsprobleem: dit hangt allemaal samen.
Een groene omgeving en een groene stoep stimuleren lichaamsbeweging, zorgen voor meer sociaal contact en verlagen stress.
Centrum Den Haag
Het Centrum van Den Haag beschikt over weinig groen en is dus sterk hittegevoelig.
Operatie steenbreek en NK Tegelwippen in Duurzaam Den Haag
We deden mee aan operatie steenbreek en NK Tegelwippen… en Den Haag heeft 2021 gewonnen, mede met met de tegels die wij hebben verwijderd!
Gevel voor en na tegelwippen:
Voor
“Flourishing” en het creëren en zoeken van “geluks- en oplaadplekken” staan hier centraal.
In deze folder over groene gedragsverandering
vind je verschillende voorbeelden van Steenbreek-projecten
Aanleg van een stadsoase en verhinderen van bijplaatsing naast afvalcontainer
Burgersamenwerking, natuurinclusiviteit, biodiversiteitsherstel, stadsvergroening en hantering van het afvalsprobleem: dit hangt allemaal samen.
Ideaal voor de afvalcontainer zouden containertuintjes zijn. Maar zolang de stad deze nog niet betaalt behelpen we ons met betonbakken (potten werden gejat…). Hiermee hebben we boomspiegel, Amsterdammertjes en de vuilniscontainers versiert.
Toen er veel troep werd bijgeplaatst hebben we de stoeptuin verder uitgebreid:
Als een boomspiegel erg klein dan wel donker is, of knoestige boomwortels de overhand hebben kunnen betonelementen een uitkomst bieden.
Ook wil men soms rond een boomspiegel alleen 1 of 2 extra planten met extra aarde plaatsen, en niet de hele boomspiegel aanpakken, wat veel werk is. Nadat bij ons meerdere keren bloempotten werden gejat hebben we voor kleine betonelementen van de bouwmarkt gekozen (5 euro, 14 kilo zwaar). Goedkoop, zonder bodem (laten dus water door en zijn niet te jatten) en flexibel (brandweer kan deze rond Amsterdammertjes makkelijk verwijderen als het nodig is).
en zo zag deze boom eerder uit….
Groene omgeving
De natuur laten verdubbelen? Het kan, als we anders leren kijken naar wat natuur is, betoogt Kaat Biesemans-Hoogewijs in NRC: “Het probleem is dat we in Nederland een heel enge definitie van natuur hanteren. We hebben de natuur in categorieën en beheertypen met doelsoorten onderverdeeld en we proberen angstvallig om die papieren indeling in de echte wereld overeind te houden, op strak begrensde lapjes grond. In werkelijkheid is de natuur dynamisch, in potentie alomtegenwoordig en wars van kadastrale grenzen. Fiets- en spoorwegbermen, voor-, achter- en volkstuintjes, stadsparken, schoolpleinen, bomenlanen, braakliggende terreinen, stadskades, akkers, weides, sloten en poelen; óveral kan de natuur in principe haar gang gaan, op voorwaarde dat we haar ruimte en tijd geven en haar niet tegenwerken.”
Aangewaaid
Aangewaaid in onze stoeptuin, goed voor de biodiversiteit. Mini-Rewildering in feite.
Leuk met planten die zelf hun plek kiezen!
Een schone stoep
Nadat we onze stoep hebben beplant is er
- geen hondepoep meer
- bijna geen bijplaatsing bij de containers ( en anders bellen we onmiddellijk op)
- geen zwerfafval (en anders zouden we onmiddelijk opruimen)
Samen
Wat er wel is:
- gesprekken met buren die we nog nooit hebben gesproken
- samenwerking met buurtkinderen die helpen
Geostones
Het liefst zouden we meer grastegels en halfverharding zien in de stad. Een halve oplossing zijn waterdoorlatende straatstenen, zogenaamde geostones. Hier te zien in Den Haag (De Waterspin) geplaatst in de steeg, hier voor een vlinderstruik:
Wilde en half-wilde stoepplanten
Overal in Den Haag prachtige wilde bloemen
Cichorei staat prachtig hoog op de stoep en tussen de fietsen
Bioloog Nienke Beets … is er een onderzoek naar gestart. ‘Stoepplantjes zijn heel belangrijk. Ze zorgen voor koelte, ze nemen fijnstof op en ze zorgen ervoor dat het regenwater beter wegloopt.
Zaadjes en steekjes
Veel mensen verzamelen zaadjes voor de stoepbeplanting
Deze papavers zijn gegroeid nadat een buurvrouw zaadjes had verzameld:
Ook de zaadkapsels zijn erg mooi. Andere buren oogsten nu weer zaad voor hun tuintjes…
Winterbloeiers
Welzijn
Tuinieren brengt mensen in contact met de natuur. Tuinieren is goed voor de fysieke en mentale gezondheid. In moeilijke periodes kan het tuinieren voor ontspanning, plezier en regeneratie zorgen. Onderzoek laat zien dat zelfs specifiek het tuinieren in een voortuin bijdraagt aan het welzijn van bewoners. Het onderzoek van Chalmin-Pui et al. benadrukt het belang van voortuinen voor de gezondheid en het welzijn van de mens, en dus de bijdrage van voortuintjes aan de bredere debatten over stadsverdichting, natuurlijk kapital en stadsplanning.
Wensen voor het Haagse gemeentebestuur
Betere regelgeving en meer steun
Boomspiegels
Veel boomspiegels zijn veel te klein, en de wortels duwen de stoeptegels omhaag. Op veel plekken kan de boomspiegel groter. Meer aarde vangt meer water op en zorgt ook voor afkoeling. Burgers worden uitgenodigd om de boomspiegel te beplanten. Grote boomspiegels zijn belangrijk voor een groene stad!
Groen rondom de containers
De gemeente Den Haag heeft in enkele buurten zeer dure containertuintjes aangelegd, terwijl de meeste buurten geen hulp kregen met aanleg van groen rond de containers. In de Spijkermakersstraat hebben we betonbakken van de bouwmarkt gehaald (bakken halen kan met bakfiets, 1 bak weegt 14 kilo en kost 5 euro). Er wordt aanzienlijk minder grofvuil naast de containers geplaatst.
Bloembakken elders op de stoep: de gemeente vraagt om minimaal 1,5 m vrije doorgang. Als er ruimte genoeg is, zou de geveltuin best breder mogen zijn dan de max 45 cm die nu toegestaan zijn. In de Spijkermakersstraat hebben wij ook bloembakken naast de Amsterdammertjes geplaatst, afbeelding zie hierboven.
In Utrecht ruimere regels, het geldt 1,20 meter aan loopruimte overblijven, en mag de geveltuin maximaal 60 centimeter diep zijn vanaf de gevel.
Steun van de gemeente
De gemeente zou veel meer steun kunnen bieden bij aanleg van stoeptuinen. Bloembakken verstrekken en leveren, helpers sturen (dit kunnen ook mensen met afstand tot de arbeidsmarkt zijn). In Utrecht gebeurt dit bijvoorbeeld
Meer steun voor groene daken en groene fassades
Op het 200 m2 grote dak van onze VVE liggen geen zonnepanelen en ook geen groen dak. Beide zijn te duur voor onze VVE, geven te weinig voordeel voor een individuele VVE. De voordelen zijn alleen op het niveau van een groene stad te vinden.
Europese steden kunnen netto nul-uitstoot binnen 10 jaar halen als ze vergroenen!
Literatuur
Chalmin-Pui, L. S., Roe, J., Griffiths, A., Smyth, N., Heaton, T., Clayden, A., & Cameron, R. (2021). “It made me feel brighter in myself”-The health and well-being impacts of a residential front garden horticultural intervention. Landscape and Urban Planning, 205, 103958.
Pan, H., Page, J., Shi, R., Cong, C., Cai, Z., Barthel, S., … & Kalantari, Z. (2023). Contribution of prioritized urban nature-based solutions allocation to carbon neutrality. Nature Climate Change, 1-9.