Categorie: Levensloop

Vitaliteit wordt in het kader van de zelfdeterminatietheorie gedefinieerd als fysieke en mentale energie. Wanneer mensen vitaal zijn, ervaren zij een gevoel van enthousiasme, levendigheid en energie. Vitaliteit wordt dus geassocieerd met gevoelens van kracht, positief affect en kalme energie. Dit zijn allemaal toestanden die gepaard gaan met positief getinte, energieke gevoelens. Vitaliteit staat voor energie die men kan benutten of reguleren voor doelgerichte handelingen (Ryan & Deci, 2008).

Vaak wordt vitaliteit ook genoemd in verband met ouder worden en met goede fysieke gezondheid. Fysieke en mentale energie worden ondersteund door een gezonde leefstijl, dat wil zeggen gezond eten, veel bewegen, ontspanningsoefeningen en goede slaap.

Subjectieve vitaliteit hangt samen met specifieke configuraties van hersenactivatie en positieve stressresponsmechanismen. Bovendien tonen mensen in vitale toestanden een betere coping en rapporteren ze meer gezondheid en welzijn. Er zijn ook aanwijzingen dat het specifiek de positieve emoties zijn die met vitaliteit worden geassocieerd. Deze maken mensen weerbaarder maken tegen fysieke en virale stressoren, en dus minder kwetsbaar voor ziekte.

Basisbehoeften

Een groeiend aantal experimentele en veldstudies wijst er ook op dat vitale energie wordt bevorderd door activiteiten die de psychologische basisbehoeften aan verbondenheid, competentie en autonomie bevredigen. Een leefstijl gericht op extrinsieke doelen is minder bevorderlijk voor behoeftebevrediging en levert dus minder vitaliteit op. Sociaal-psychologische factoren die samenhangen met behoeftebevrediging hebben belangrijke implicaties voor gezondheid en energie en voor het onderbouwen van interventies.

Literatuur

RYAN, Richard M.; DECI, Edward L. From ego depletion to vitality: Theory and findings concerning the facilitation of energy available to the self. Social and Personality psychology compass, 2008, 2.2: 702-717.

Flourishing is een term die gebruikt wordt om de optimale staat van menselijke ontwikkeling te beschrijven. Het gaat om het bereiken van een hoge mate van positieve mentale gezondheid, welzijn en veelzijdige ontplooiing op verschillende levensdomeinen. Flourishing is een centraal concept in de positieve psychologie, de wetenschappelijke studie van wat mensen gelukkig en veerkrachtig maakt. Ook de moderne motivatietheorie, de zelfdeterminatietheorie, richt zich op psychologische groei en bloei.

Flourishing kan ook letterlijk worden opgevat: genieten van de natuur, van tuinieren en van stadsvergroening.

Flourishing in meer algemene zin betekent niet alleen dat je je goed voelt, maar ook dat je goed doet. Het houdt in dat je betrokken bent bij je activiteiten, dat je zinvolle relaties hebt met anderen en dat je bijdraagt aan de samenleving. Flourishing impliceert ook dat je openstaat voor nieuwe ervaringen en uitdagingen. Psychologische groei maakt, dat je leert van je fouten en dat je streeft naar mentale weerbaarheid.

Flourishing hangt nauw samen met andere concepten uit de positieve en humanistische psychologie, zoals groei-mindset, mastery-orientatie en intrinsieke motivatie. Een groei-mindset is de overtuiging dat je je capaciteiten kunt verbeteren door inspanning en feedback. Een mastery-orientatie is de neiging om je te richten op het verwerven van kennis en vaardigheden in plaats van op het behalen van prestaties. Intrinsieke motivatie is de drijfveer om iets te doen omdat je het interessant of leuk vindt, niet omdat je er een beloning of straf voor krijgt.

De belangrijkste factoren die intrinsieke motivatie en dus ook flourishing bevorderen zijn autonomie, competentie en saamhorigheid. Autonomie betekent dat je zelf kunt kiezen wat je doet en hoe je het doet. Competentie betekent dat je het gevoel hebt dat je iets goed kunt of kunt leren. Saamhorigheid betekent dat je verbonden bent met anderen die je waarderen en steunen.

Flourishing is dus een ideaal waar we allemaal naar kunnen streven. Het is niet alleen goed voor onszelf, maar ook voor de mensen om ons heen en voor de wereld in het algemeen.